Τρίτη 30 Απριλίου 2013

Τελικά διαβάζουμε για το "ευτυχισμένο τέλος" ή για την ιστορία;

Αναρτήθηκε από Γιώτα Παπαδημακοπούλου στις 6:37 μ.μ.

Να ένα θέμα που με έχει προβληματίσει πολύ τον τελευταίο καιρό και που έχω αναγκαστεί για πολλούς λόγους, να συζητήσω πολλάκις. Έχω παρατηρήσει πως οι άνθρωποι στις μέρες μας, δυσανασχετούν όταν ένα βιβλίο -ισχύει και για τις ταινίες αλλά όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό- δεν έχει το τέλος που θα περίμεναν ή για να το θέσω πιο σωστά, το τέλος που ήθελαν. Δεν είναι μάλιστα λίγες οι φορές που κάποιοι από αυτούς, καταλήγουν να κρίνουν ένα βιβλίο ως "μέτριο", ίσως και "κακό", αν δεν έχει το επιλεγόμενο, happy end. Και αυτό με κάνει να αναρωτιέμαι... Θέλουμε να διαβάζουμε παραμύθια ή ιστορίες; Γιατί όσο και να θέλουμε να πιστεύουμε πως πρόκειται για το ίδιο πράγμα, δεν είναι ακριβώς έτσι. Τουλάχιστον εγώ, δεν μπορώ να το δω έτσι.

Το βασικό κριτήριό μου ως Γιώτα, προκειμένου να καταλήξω στο αν ένα βιβλίο μου άρεσε, έχει να κάνει καθαρά με τη δομή και την εξέλιξη της ίδιας της ιστορίας που αυτό αφηγείται. Σχετίζεται άμεσα με τα συναισθήματα τα οποία μου δημιουργεί και κατά πόσο αυτά μπορούν να κυριεύσουν την καρδιά και το μυαλό μου. Γιατί για μένα, αυτό κάνει ένα πραγματικά πετυχημένο βιβλίο. Καταφέρνει, όχι μόνο να με καθηλώσει κατά την διάρκεια της ανάγνωσής του, αλλά να με κατακτήσει με κάθε πιθανό και απίθανο τρόπο. Όταν θα με κάνει να νιώσω, να συγκινηθώ, να ταυτιστώ με τους ήρωες, ακόμα και να πονέσω μαζί τους. Άραγε, ποιο συναίσθημα είναι ικανό να συγκριθεί με όλα τα παραπάνω; Πότε έχω να κερδίσω περισσότερα; Όταν όλα έρχονται βολικά και εύκολα, όταν προς χάριν του ευτυχισμένου τέλους θυσιάζουμε τον ρεαλισμό, ή μήπως όταν η ίδια η ζωή αποκτά υπόσταση πάνω στο χαρτί;

Ίσως κάποιοι, διαβάζοντας αυτή την ανάρτηση να σκέφτεστε πως ναι, θέλετε το ευτυχισμένο τέλος γιατί η καθημερινότητά μας είναι τόσο δύσκολη και μίζερη που ένα βιβλίο πρέπει να είναι ευχάριστο και να μας κάνει να ζούμε αυτά που δεν μπορούμε. Μπορώ να το δεχτώ όμως μέχρι ένα σημείο. Τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα έργα της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας, δεν έχουν ευτυχισμένο τέλος... μήπως αυτό κάτι λέει; Μήπως πως η σπουδαιότητά τους βρίσκεται στην αλήθεια που κρύβεται μέσα τους και που καλούμαστε να την αντιμετωπίσουμε μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα; Μήπως οι κλασσικοί λογοτέχνες μας προσκαλούν να παρατηρήσουμε από τη θέση του θεατή, τα λάθη και της αλήθειες της δικής μας ζωής που πολύ πιθανόν, να μην έχουμε το θάρρος να κοιτάξουμε κατάματα; Μήπως στον ρεαλισμό και στην αλήθεια βρίσκονται τα πιο σημαντικά, τα πιο σπουδαία μαθήματα που μπορούμε να έχουμε;

Προς θεού, δεν κατηγορώ σε καμία περίπτωση αυτούς που θέλουν το παραμύθι και τον ρομαντισμό. Δεν τα σνομπάρω και δεν τα απαρνιέμαι, έστω κι αν η φίλη μου η Ειρήνη με κατηγορεί πολλές φορές πως τον πετσοκόβω με τον μπαλτά. Τα θέλω κι εγώ όμως όχι πάντοτε, όχι συνέχεια, όχι όταν η ιστορία είναι τέτοια που μπορεί να μου δώσει κάτι περισσότερο. Ο έρωτας για παράδειγμα, είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα στη ζωή μας όμως αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να κερδίζει πάντα. Πολύ απλά, δεν μπορεί να το κάνει. Δεν αρκεί δυο άνθρωποι να θέλουν να είναι μαζί. Ο έρωτας είναι κινητήρια δύναμη όμως η έκφρασή του, μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους και με τον καθέναν από αυτούς, μπορεί να γίνει δικός μας, είτε τελικά μας συντροφεύει ως σώμα είτε ως θύμηση. Για μένα, πάνω κι απ' τον έρωτα, είναι η αγάπη και αυτή, μπορεί να εκφραστεί και να μεγαλουργήσει πολλές φορές καλύτερα μέσα από την θυσία και την τραγικότητα, να μας κάνει καλύτερους.

Δεν είμαι πια παιδάκι, δεν μου αρκεί να διαβάζω ιστορίες για πρίγκιπες και άσπρα άλογα. Ίσως είμαι κυνική, εγώ πάλι, προτιμώ να με αποκαλώ ρεαλίστρια. Δεν ξέρω αν είναι καλό αυτό ή όχι όμως έτσι είμαι και δεν μπορώ, δεν θέλω να αλλάξω. Ταυτίζομαι με την προαναφερόμενη τραγικότητα, μπορώ να την βιώσω και μου αρέσει να βασανίζομαι, να την υιοθετώ, να την κάνω δική μου και με τον τρόπο αυτό, να ανακαλύπτω πράγματα ακόμα για τον ίδιο μου τον εαυτό, πράγματα που ίσως δεν ήθελα να δω, προβλήματα μπροστά στα οποία εθελοτυφλούσα. Δεν έχω την ιδανική ζωή, κανείς μας δεν την έχει άλλωστε, και ειλικρινά, δεν έχω ανάγκη να την ζήσω μέσα από ένα βιβλίο. Προτιμώ να προσπαθώ να βελτιώνω την καθημερινότητά μου και όχι να ψάχνω παρηγοριά στις σελίδες ενός μυθιστορήματος. Δεν απορρίπτω τις "ιδανικές" ιστορίες όμως με στεναχωρεί όταν κάποιοι απορρίπτουν τις "μη ιδανικές".

Γι' αυτό λοιπόν ας συνεχίσουμε να διαβάζουμε, όχι ψάχνοντας το happy end που θα θέλαμε αλλά, απολαμβάνοντας την ιστορία και προσπαθώντας να κατανοήσουμε αυτά που θέλει να περάσει, τους συμβολισμούς και τις αξίες της. Άλλωστε ο κάθε δημιουργός, ξέρει καλύτερα από τον καθένα γιατί έχει δώσει το τέλος που επέλεξε και για εκείνον, είναι το ιδανικό. Οι αναγνώστες πάλι, αν ρωτήσεις ενδεικτικά εκατό από αυτούς, θα σου πουν πιθανότατα εκατό διαφορετικές εκδοχές. Συμπέρασμα; Δεν μπορεί ένας συγγραφέας να τους ικανοποιήσει όλους οπότε οφείλουμε να σεβόμαστε αυτό που εκείνος που επιθυμούσε να πει, το τέλος που εκείνος αποφάσισε να δώσει στην ιστορία που αφηγήθηκε και μοιράστηκε μαζί μας, χαρίζοντάς μας ένα κομμάτι της ψυχής του. Γιατί αυτό είναι η λογοτεχνία, ακόμα κι εκείνη που δεν μας αρέσει τελικά. Μια κατάθεση ψυχής... Ας μην ξεχνάμε... "Ίσως δεν είναι για το ευτυχισμένο τέλος... ίσως είναι για την ιστορία..."

14 σχόλια on "Τελικά διαβάζουμε για το "ευτυχισμένο τέλος" ή για την ιστορία;"

BUTTERFLY on 30 Απριλίου 2013 στις 9:37 μ.μ. είπε...

Για την ιστορια, για την ιστορια, για την ιστορια!!! Αλλωστε, η ζωη δεν ειναι γεματη χαπι εντ!
Φιλακιαααααα!

irini on 30 Απριλίου 2013 στις 10:30 μ.μ. είπε...

Ετσι οπως το θετεις φιλεναδα μου δεν μπορω παρα να συμφωνησω μαζι σου,παρολο που σ'εχω κατηγορησει οτι πετσοκοβεις τον ρομαντισμο με μπαλτα...χαχα
Μιας κ εθιξες ομως το θεμα προσφατο παραδειγμα αυτου που περιγραφεις παραπανω ειναι ενα βιβλιο (ξερεις σε ποιο αναφερομαι) οπου οι αναγνωστριες τα εσυραν κανονικα στην συγγραφεα κ απαξιωσαν συνολικα το βιβλιο επειδη δεν συμφωνησαν με τον ηρωα με τον οποιο καταληγει στο τελος η ηρωιδα!ειλικρινα δεν το καταλαβαινω αυτο!Το βιβλιο ειναι ενα ταξιδι κ ολη η μαγεια του βασιζεται στο να μην γνωριζεις τον προορισμο αλλα κ την καταληξη του!!Αλλωστε δεν ειναι η δικη μου ιστορια,αλλα η ιστορια καποιου αλλου στη οποια θελω να παρασυρθω!Κ το οτι δεν μπορω να εχω τον ελεγχο σε οτι προκειται να συμβει,ειναι που κανει ενα βιβλιο συναρπαστικο!!!

Unknown on 1 Μαΐου 2013 στις 2:23 μ.μ. είπε...

Όλοι περιμένουν το happy end, και αυτό πιστεύω το ξέρει ο κάθε συγγραφέας. Όμως, θεωρώ ότι ένα τέτοιο τέλος είναι πολύ προβλέψιμο και έτσι το βιβλίο δεν είναι ενδιαφέρον, αλλά βαρετό. Ένα τραγικό τέλος, από την άλλη, θα συγκλονίσει τον αναγνώστη. Αυτό είναι που θα μείνει χαραγμένο στη μνήμη του!

Γιώτα Παπαδημακοπούλου on 1 Μαΐου 2013 στις 5:48 μ.μ. είπε...

@ Maria Mar το φινάλε ενός βιβλίου, για μένα, δεν καθορίζει το σύνολό του. Είναι απλά ένα τμήμα του. Έτσι, ευτυχισμένο ή όχι, δεν μπορώ να πω πως θα με κάνει να θεωρήσω ένα βιβλίο βαρετό, ειδικά αν αυτό με έχει συνεπάρει σε όλη την διάρκεια της ανάγνωσής του. Απλά ένα δυνατό φινάλε, ένα ανατρεπτικό φινάλε, μπορεί να το απογειώσει ακόμα περισσότερο.

Γιώτα Παπαδημακοπούλου on 1 Μαΐου 2013 στις 5:50 μ.μ. είπε...

@ Ειρήνη μην πεις ότι εγώ σε εξέθεσα στον κόσμο πάλι! Μόνη σου καρφώνεσαι... χα, χα, χα!
Το έχουμε συζητήσει ώρες και ώρες κοριτσάκι μου και είδες πως συμπέρασμα δεν βγήκε. Η κοπέλα της ιστορίας που αναφέρεις για παράδειγμα, δεν είχε περιθώρια να διαλέξει κάποιον άλλον. Διάλεξε αυτόν που την διεκδίκησε και ο άλλος πήγε σπίτι του. Τι σχέση είχε ποιον γνώρισε πρώτο; Δεν ξέρω αν οι συγκεκριμένες αναγνώστριες το ξέρουν αλλά, οι ηρωίδες των βιβλίων, δεν είναι υποχρεωμένες να μένουν με τον πρώτο που γνωρίζουν. Αλλά και αυτόν να μην είχε διαλέξει, εγώ που ξέρεις τι ομάδα υποστηρίζω, όπως κι εσύ, θα έπρεπε να βγω και να κράξω τη συγγραφέα για την επιλογή της; Με τι συλλογισμό;

Γιώτα Παπαδημακοπούλου on 1 Μαΐου 2013 στις 5:51 μ.μ. είπε...

@ Συμφωνώ Χριστινάκι... άλλωστε αν θέλουμε μόνο "παραμύθι", υπάρχουν ειδικά βιβλία να μας το προσφέρουν! ;)

Χρύσα είπε...

Φυσικά και διαβάζουμε για την ιστορία!Έχω διαβάσει βιβλία με τραγικό φινάλε που όμως ήταν εξαιρετικά τόσο στην γραφή όσο και στο συναίσθημα που μου προκάλεσαν.Δεν είναι όλα χαρούμενα στη ζωή μας και ένα πιο ρεαλιστικό τέλος δεν ακυρώνει ένα βιβλίο ολόκληρο.

irini on 7 Μαΐου 2013 στις 11:06 π.μ. είπε...


Στην περιπτωση παραπανω δεν ξερω τι ειδους λογικη ειναι αυτη που κανει καποιον να εξοργιζεται απο την επιλογη της ηρωιδας...αν πρεπει να δωσουμε μια λογικη εξηγηση ειναι οτι η συγγραφεας επρεπε να αφησει την ηρωιδα της μονη αφου η αλλη επιλογη θα ηταν να βασανιζεται δια παντως με καποιον που απλα θα συνεχιζε να την κρατα μακρια...
Δυστηχως μερικες φορες βλεπουμε το δεντρο αλλα χανουμε το δασος,τι να πω?

Γιώτα Παπαδημακοπούλου on 8 Μαΐου 2013 στις 10:56 μ.μ. είπε...

@ Ειρήνη καταλαβαίνω απόλυτα το σκεπτικό σου και συμφωνώ στον μέγιστο βαθμό! Η Γουέντι, πολύ απλά, δεν είχε άλλη επιλογή, πόσω μάλλον, καλύτερη επιλογή!
Αλλά ό,τι και να είχε επιλέξει να κάνει τελικά, θα ήταν δικό της θέμα και η συγγραφέας θα είχε τους λόγους της!

Γιώτα Παπαδημακοπούλου on 8 Μαΐου 2013 στις 10:57 μ.μ. είπε...

@ Χρύσα υπάρχουν κάποιοι αναγνώστες που δεν θέλουν καθόλου ρεαλισμό στα βιβλία. Μόνο παραμύθι για να ξεφεύγουν. Οκ... το δέχομαι αλλά αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να ακυρώνεται κάθε βιβλίο που δεν εξελίσσεται όπως θέλουμε!

vicky on 10 Μαΐου 2013 στις 5:38 μ.μ. είπε...

Θα την πω την αμαρτία μου,μ’αρέσουν τα happy end.Χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι πρόκειται να απορρίψω ή να κακολογήσω ένα βιβλίο με διαφορετικό τέλος από αυτό που θα ήθελα.Ίσα-ίσα, πολλές φορές αυτά είναι που σου μένουν χαραγμένα γιατί σε προβληματίζουν και σε βάζουν σε σκέψεις.
Οπότε σίγουρα σημασία έχει το ταξίδι και όχι ο προορισμός.Όμως όταν έχει και μια καλή κατάληξη,που συνάδει βέβαια με την πραγματικότητα και όχι με ένα παράλληλο σύμπαν που όλοι ζουν καλά και εμείς καλύτερα,σου αφήνει μια πιο γλυκιά ανάμνηση.

Γιώτα Παπαδημακοπούλου on 11 Μαΐου 2013 στις 1:07 μ.μ. είπε...

@ Βίκυ ακριβώς στην τελευταία σου παρατήρηση βρίσκεται η ένστασή μου! Όταν το τέλος ξεφεύγει από κάθε όριο λογικής και αληθοφάνειας. Και πάλι, δεν το κατακρίνω αλλά ως Γιώτα, ταυτίζομαι περισσότερο με τον ρεαλισμό! ;)

Jokastia on 11 Μαΐου 2013 στις 3:50 μ.μ. είπε...

Η δική μου γνώμη είναι η εξής. Κάθε δημιουργός όταν γράφει μία ιστορία την οραματίζεται και την αποδίδει σύμφωνα με τα δικά του δεδομένα και θέλω από την αρχή μέχρι και το τέλος της. Πιστεύω λοιπόν ότι αυτό είναι που θα πρέπει να σεβαστούμε. Την οπτική γωνία και την άποψη του συγγραφέα. Είναι θεμιτό και λογικό να μην αρέσουν πάντα σε όλους οι εξελίξεις ή και το τέλος μίας ιστορίας αλλά ας μην ξεχνάμε ότι αυτή την ιστορία και με αυτό το τέλος την εμπνεύστηκε και την έγραψε ο δημιουργός της. Είναι η προσωπική του άποψη, η προσωπική του γνώμη. Μου έχει τύχει κι εμένα πολλές φορές να μη μου αρέσει η εξέλιξη και το τέλος μίας ιστορίας, μου έχει τύχει και το αντίθετο να λατρεύω την εξέλιξη και το τέλος μίας ιστορίας και πολλές φορές μάλιστα είναι συνηθισμένο να διαφωνώ με τους γύρω μου είτε επειδή κάτι μου άρεσε ή δεν μου άρεσε αντίστοιχα. Ας μην κατηγορούμε όμως τα happy end επειδή δεν είναι ρεαλιστικά αλλά ούτε και να κατηγορούμε από την άλλη αυτούς που επέλεξαν να δώσουν ένα πιο ανατρεπτικό - μη αναμενόμενο ακόμα και κακό τέλος. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε ότι όλα είναι υποκειμενικά σε αυτή τη ζωή. Προσωπικά αν δεν μου αρέσει κάτι απλά δεν μου αρέσει, το αφήνω στην άκρη, προχωράω στο επόμενο και ασχολούμαι περισσότερο με κάτι που μου αρέσει και με εκφράζει. ;)

Γιώτα Παπαδημακοπούλου on 11 Μαΐου 2013 στις 4:46 μ.μ. είπε...

@ Μαρία, όπως ήδη έχω αναφέρει και στο κείμενό μου, δεν απαρνιέμαι, ούτε κατηγορώ τα happy ends. Υπάρχουν φορές που τα θέλω ή και που μπορεί να πιστεύω ότι πραγματικά μια ιστορία τα "σηκώνει". Από 'κει κι έπειτα όμως, δεν μπορώ να απορρίψω ένα έργο επειδή δεν είχε happy end ή έστω, το τέλος που εγώ μπορεί να ήθελα. Κάθε αναγνώστης, ονειρεύεται κάτι διαφορετικό. Ένας δημιουργός, δεν μπορεί να ικανοποιήσει τους πάντες. Και στην τελική, διαβάζω για να δω την οπτική του συγγραφέα, όχι απαραίτητα την δικιά μου τυπωμένη στο χαρτί! ;)

Δημοσίευση σχολίου

 

Giota's Diaries Copyright © 2009 Paper Girl is Designed by Ipietoon Sponsored by Online Business Journal